سند ملکی چیست؟ | بررسی انواع سند ملکی در ایران
شاید تا به حال با انواع سند سروکار داشته اید. برگه ای که تمام مشخصات مالکیت مربوط به یک چیز روی آن نوشته شده است و هم چنین دارای اعتبار و قانونی است و به شما در اثبات مالکیت نیز کمک می کند. اسناد انواع مختلفی دارند که یکی از آن ها سند ملکی است. در ادامه این مطلب با مشهد املاک همراه باشید تا علاوه بر بحث خرید خانه در مشهد درباره سند ملکی بیشتر بدانیم و تمام اطلاعات مربوط به آن را بررسی کنیم.
سند ملکی چیست؟
بهتر است قبل از آن که درباره سند ملکی صحبت کنیم، سند و مفاهیم مربوط به سند زدن ملک را توضیح دهیم. سند در واقع یک نوشته است که در آن مشخصات چیزی نوشته می شود و از آن می توان در دعوا به عنوان یک مدرک عالی استفاده کرد. اسناد معمولا عادی و رسمی هستند و سندی که رسمی است در اداره ثبت اسناد ثبت شده و به اصطلاح رسمی شده می باشد.
سند ملکی هم به همین صورت است. این سند به صورت یک توافق نامه بین کسی که خانه را خریده و خانه را می فروشد نوشته می شود و در آن تمام مشخصات خریدار نوشته شده و تمام شرایطی که بر اساس آن توافق شده نیز در آن بیان می شود. از مشخصاتی که در سند ملکی آورده می شود می توان به تصویر نقشه، ملاحظات حقوقی ملک و محدودیت هایی که در نقل و انتقال وجود دارد نام برد که به صورت جزئیات نوشته می شود.
اسنادی که مربوط به ملک است باید در اداره ثبت یا دفتر اسناد رسمی ثبت شده و در آن جا نوشته شوند تا حالت رسمی پیدا کرده و قانونی باشند. کسی که این اسناد را می نویسد باید از حقوق مربوط به این برگه و مشخصاتی که در آن نوشته می شود اطلاعات کامل داشته باشد و بداند که جملات را چطور بنویسد. مشاور املاک مشهد املاک در این زمینه می توانند بهترین کمک را به شما بکنند.
انواع سند ملکی کدامند؟
اسناد ملکی انواع مختلفی دارند که بر اساس شرایط ملک و مالک برای آن در نظر گرفته می شوند. یکی از آن ها سند شش دانگ است. این سند این موضوع را نشان می دهد که مالکیت کل یک خانه مربوط به یک نفر است. یعنی از تمام جهات این ملک مربوط به یک نفر است و شخص دیگری در مالکیت آن نقشی ندارد. سند عرصه و اعیان نیز یک نوع دیگر سند ملکی است که مربوط به آپارتمان ها است.
عرصه زمین آپارتمان و اعیان متعلق به واحد هایی است که در زمین ساخته شده است. میزان سهم هر نفر از مالکان بر اساس متراژی که از واحد در اختیار دارد مشخص می شود. سند بنچاق نیز سندی است که هنگام نقل و انتقالات یک ملک نوشته می شود و در آن تمام جزئیات و متعلقات ملک نوشته می شود. این سند نیز در دفتر اسناد رسمی نوشته می شود اما امروزه استفاده از آن زیاد معمول نیست.
سند منگوله دار یک نمونه دیگر از سند ملکی است که آن هم دیگر امروزه قابل استفاده نیست و به جای آن از سند تک برگ استفاده می شود که اعتبار بسیار بالایی دارد و قابلیت کپی یا از جعل آن نیز وجود ندارد. اسناد قولنامه ای نیز یکی دیگر از انواع سند ملکی است که اعتبار بالایی ندارد. این سند مترداف سند عادی است و در دفترخانه تنظیم نمی شود. سند وقفی را نیز می توان یک نوع سند ملکی در نظر گرفت با این تفاوت که متعلق به کسی است که آن را وقف کرده و دارای متولی نیز هست.
تفاوت سند عادی و سند رسمی چیست؟
اسنادی که در اداره ثبت و اسناد یا دفاتر اسناد رسمی نوشته و ثبت می شوند سند رسمی نامیده و باقی اسناد دیگر عادی تلقی می شوند. به عنوان مثال برای خرید خانه قولنامه ای در مشهد و یا معامله خانه قولنامه ای بین طرفین نوشته می شود. این سند قولنامه ای یک سند عادی در نظر گرفته می شود. پس می توان این طور گفت که سند رسمی بسیار معتبر است و قابلیت جعل و یا کلاهبرداری در آن وجود ندارد. هم چنین سند رسمی قابلیت اجرایی دارد. یعنی اگر در دعوایی مورد استفاده قرار گیرد می تواند به عنوان یک مدرک رسمی مورد استفاده باشد.
در سند رسمی یکی از ماموران رسمی دولت در تنظیم آن نقش دارد در حالی که در سند عادی هر کسی می تواند آن را تنظیم کند. اگر سند رسمی مفقود شود به راحتی می توان دوباره آن را به صورت المثنی صادر کرد اما سند عادی المثنی ندارد زیرا اطلاعات آن جایی ثبت نشده است. ممکن است کسانی که بسیار ماهر هستند، سند رسمی را جعل کنند اما ادعای تکذیب برای آن وجود ندارد. اما در سند عادی هم می توان آن را جعل کرد و هم اینکه آن را تکذیب کرده و رد کرد. برای اطلاع بیشتر درباره تفاوت این دو سند می توانید به کارشناسان و مشاوران مشهد املاک مراجعه کنید.
چه موقع سند ملکی رسمی محسوب می شود؟
زمانی که خانه ای خریداری می شود، معمولا فروشنده و خریدار در مشاور املاک که در فروش یا خرید ملک کمک کرده است یک سند را بین یکدیگر می نویسند تا معلوم شود خانه فروخته شده و مالکیت آن به شخص دیگری واگذار شده است. این سند معمولا اعتباری ندارد و از آن جهت نوشته می شود که خانه به شخص دیگری فروخته نشود که به آن قولنامه گفته می شود. با این حال فروشنده می تواند در صورت کلاهبرداری ملک را به چند نفر دیگر نیز بفروشد و برای هر کدام از آن ها نیز قولنامه تهیه کند.
به همین دلیل سند ملک را باید به محض اینکه خرید به صورت کامل انجام شد و پول نیز به صورت کامل پرداخت شد، رسمی کرد. به این صورت که طرفین قرارداد به دفتر اسناد رسمی می روند و با قولنامه ای که نوشته شده سندی را تنظیم می کنند که در دفتر اسناد رسمی ثبت می شود. در این صورت سند خانه رسمی تلقی شده و امکان جعل و یا کلاهبرداری در آن وجود ندارد.
منظور از سند تک برگ چیست؟
در گذشته ای نه چندان دور سند یک ملک به صورت یک دفترچه ارائه می شد که منگوله دار بوده و در آن مشخصات مالک یا مالکان نوشته می شد. اما این سند اشکالاتی نیز به همراه داشت. اول اینکه به راحتی جعل می شد و امکان کلاهبرداری در آن بسیار بالا بود. هم چنین اگر یک ملک چندین مالک داشت، اطلاعات همه آن ها در دفترچه سند نوشته می شد و کل سند به یکی از مالکان داده می شد.
به همین دلیل ممکن بود تا شکایت مالکان دیگر را برای در دست داشتن سند به همراه داشته باشد. به همین دلیل تصمیم بر آن گرفته شد که از سند تک برگی استفاده شود. این سند مکانیزه است و هولوگرام دارد به این معنی که هیچکس نمی تواند از روی آن جعل انجام دهد. هم چنین برای هر مالک از دنگ ملک می توان سندی جدا صادر کرد که اعتبار دارد. یکی دیگر از مزایای سند تک برگی این است که کاغذ کمتری برای سند مصرف می شود و دیگر نیاز به برگه ها زیاد برای دفترچه سند نیست. مشاوران حاذق مشهد املاک نیز می توانند درباره این سند به شما اطلاعات کاربردی بدهند.
کدام یک از این سند ها اعتبار بیشتری دارند؟
در بین تمامی اسنادی که در این جا درباره آن ها صحبت شد معمولا سند رسمی در اداره ثبت تنظیم شده باشد و به صورت تک برگی ارائه شود اعتبار بسیار بالاتری نسبت به بقیه اسناد دارد. در واقع این سند غیر قابل جعل بوده و در تمامی دعاوی و همه اماکن دارای اعتبار است. هم چنین در صورتی که گم شود می توان برای آن المثنی در نظر گرفت. در صورتی که اسناد عادی همگی قابلیت جعل و کلاهبرداری دارند و اعتبار کمتری نسبت به سند رسمی تک برگی برای آن ها در نظر گرفته می شود.
سند شش دانگ چیست؟
در بالا درباره سند شش دانگ به صورت مختصر توضیح دادیم. این سند به این صورت نام گذاری شده است که سند کل یک ملک به یک نفر واگذار شود. فرض کنید شما خانه ای دارید که آن را با کسی شریک نیستید. در این صورت شش دانگ این خانه متعلق به شما است و در سند آن فقط مشخصات شما به عنوان مالک نوشته شده است. این سند نیز اگر به صورت رسمی باشد اعتبار بالایی دارد. مشاوران مشهد املاک نیز در این زمینه می توانند به شما کمک کنند.
سند تفکیکی چگونه است؟
سند تفکیکی مخالف با سند شش دانگ است به این صورت که هر بخش از سند تفکیک شده و در اختیار یک نفر قرار می گیرد و برای هر مالک سندی جدا در نظر گرفته می شود. به طور مثال ملک مشاع را نیز می توان به این صورت در نظر گرفت که مالکان آن می توانند سند این ملک را تفکیک کرده و آن را از مشاع دربیاورند.
هزینه هر کدام از این سند های ملکی چقدر است؟
هزینه ثبت این اسناد متفاوت است و به شرایط بستگی دارد. ممکن است در کار شما مشکل پیش آید و نیاز به وکیل یا مشاور برای حل مشکل داشته باشید. به همین دلیل باید هزینه بیشتری برای سند انجام دهید. این امکان نیز وجود دارد که هزینه ماموری که این کار را انجام می دهد هر ساله بیشتر شود. می توانید درباره هزینه های این اسناد از کارشناسان مشهد املاک کمک بگیرید.
کدام یک از این سند ها اعتبار کاربرد بیشتری دارند؟
سند رسمی که به صورت شش دانگ و تک برگی ارائه شود اعتبار و کاربرد بیشتری دارد. زیرا خریدار بیشتر به دنبال ملکی که این سند را دارد می رود چون مشکلات در آن کمتر است و راحت تر و سریع تر انتقال پیدا می کند.
سند ملکی چه تفاوتی با سند آستانه دارد؟
سند آستانه در واقع یک سند وقفی است. به این صورت که مالکیت عرصه و عیان متفاوت است و عرصه که زمین باشد مالکیت آن به متولی باز می گردد. در واقع این سند به صورت شش دانگ مربوط به یک نفر نیست و چند نفر مالکیت آن را بر عهده دارند در صورتی که سند ملکی می تواند به صورت شش دانگ مربوط به یک نفر باشد.
سوالات متداول
سند ملکی منگوله دار به صورت سند دفترچه ای ارائه می شود که یک تکه سرب به همراه یک نخ به دفترچه وصل شده است. اسناد در قدیم به این شکل بوده است و آن تکه سرب نشانه اعتبار سند است.
معمولا هزینه های انتقال سند را طرفین مشخص می کنند و ممکن است خریدار یا فروشنده یا هر دو با هم پرداخت کنند. مشاوران مشهد املاک در این زمینه نیز می توانند بهترین راهنمایی را برای شما داشته باشند.
سند قولنامه ای بین انواع سند ملکی از اعتبار کمتری برخوردار است.